SU ÜRÜNLERİ

Elazığ İli, üç tarafı baraj gölleriyle çevrili olup, doğal ve baraj gölü alanı itibariyle çok büyük su potansiyeline sahiptir. İlimizdeki su kaynaklarını sürdürülebilir şekilde koruyup, üretim ve avcılık miktarımızı artırmak, sektörde öncülüğünü yaptığımız alabalığın; birincilikteki yerimizi koruyarak, üretim miktarımızı artırmak temel hedefimizdir. İl Müdürlüğümüz tarafından 2021 yılında devir alınan Keban Üretim Tesisinde, 2021 yılında 13,4 Milyon, 2022 yılında 19 Milyon adet yavru sazan balığı üretilerek, Ülkemiz su kaynaklarına bırakılmıştır.

Keban Su Ürünleri Üretim Tesisinde Sıcak su balığı olan sazan balığı üretiminin yanında, soğuk su balığı olan alabalığın üretimine de başlanmıştır. Doğal stokları korumak ve azalan balık stoklarına takviye yapmak ne kadar önemliyse; alabalık sektörünün ihtiyacı olan sağlıklı, güvenilir yavruyu üretmekte, bizim için o kadar önemlidir. Bu nedenle her geçen yıl daha fazla alabalık üretmek amacıyla çalışmalar yapılmaktadır.

Keban Üretim Tesisinde ki 18 adet büyük toprak havuzlarda sazan üretimi yapılmaktadır. Alabalık yetiştiriciliğinde 10 adet yavru büyütme, 5 adet (anaç ve anaç adayı) beton havuz ve sundurma altında bulunan 20 adet beton yavru havuzu kullanılmaktadır. Ayrıca, 28 adet bina içerisinde ve 52 adet bina dışında fiber ön yavru büyütme yalağında üretim yapılmaktadır.

Tesisimizde, kışın alabalık üretimi, yazın sazan balığı üretimi yapılmaktadır. Yıl boyu sazan ve alabalık anaçlarının bakımı yapılmaktadır.

Üretim Birimizin başlıca misyonu, su kaynaklarımızı balıklandırmak amacıyla, kaliteli anaç balıklardan yumurta alarak, yavru üretmek ve bu üretimimizi her yıl daha da artırmaktır.

Keban Üretim Birimi-1.MOV

Keban Üretim Birimi-2.MOV

Su Kaynakları

Elazığ, üç tarafı sularla çevrili doğal ve baraj gölü alanı itibariyle önemli su potansiyeline sahiptir. Keban, Karakaya, Kralkızı, Kalecik, Özlüce, Pembelik, Tatar, Beyhan Baraj gölleri ile Hazar Gölünün, İlimiz sınırları içerisinde kalan kısmının toplam yüzey alanı 68.011 hektardır.

Avlanan Türler

Aynalı-Pullu Sazan (Cyprinus carpio): Su kaynaklarının balıklandırılmasında en çok kullanılan balıktır. Pullu ve pulsuz birçok çeşidi vardır. Büyükçe pullar vücuda tek tük serpilmiş durumda olduğundan aynalı sazan denmektedir. Genellikle sırtı koyu yeşil, yanları ve karın altı yeşilimtırak kahverengidir. Dipleri karıştırır, suyu bulandırırlar. Çevik ve hareketli balıklardır. Sürüyle dolaşırlar. Eti fazla kılçıklıdır. İrileri iyi pişirildiğinde eti beğenilir. 1 Nisan- 30 Haziran arasında Elazığ'da avcılığı yasaktır. Bir dişi, bir defada yarım milyon yumurta bırakabilir. Üç yılda erginleşirler. Sazanların ömürleri ortalama 40-50 yıl kadardır. Avcılığın serbest olduğu dönemde avlanma asgari boy limiti 40 cm'dir.

Kara Balık (Capoeta turutta): İran, Irak, Suriye, Ermenistan ve Türkiye'deki iç sulardan yaygındır ve genellikle oldukça bol bulunur. Akan sularda yumurtlar, ancak diğer zamanlarda rezervuarlar ve bataklıklar dahil olmak üzere birçok başka habitatta da yaşar. Sivrice ilçemizin hazar gölünde de yaşamaktadır ve tüketimi oldukça yaygın bir türdür. Lezzetli olduğu için ekonomik değeri yüksektir. İç sularımızda 1 Nisan-30 Haziran tarihleri arasında avcılığı yasaktır. Avcılığın serbest olduğu dönemde asgari boy limiti 22 cm'dir.

Fırat Turnası (Luciobarbus esocinus): İran, Irak, Suriye ve Türkiye'deki Dicle-Fırat nehir sistemine özgü Luciobarbus cinsinde ışınlı kanatlı balıkların büyük bir türüdür. Eti çok değerli olduğundan, aşırı avlanma ve habitat kaybı nedeniyle tür azalma göstermektedir. 1 Nisan-30 Haziran tarihleri arasında avcılığı yasaktır. Avcılığın serbest olduğu dönemde asgari boy limiti 50 cm'dir.

Şabut (Arabibarbus grybus): Sazangiller (Cyprinidae) familyasından olup, Dicle-Fırat nehir sisteminde yaşayan 50 kg üzerinde ağırlığa, 2 metreye yakın boya ulaşabilen, vücudu büyük pullarla örtülü ve yanlardan yassılaşmış, rengi sırtta koyu kahverenkli, yanlarda esmer kahverengi, karın bölgesinde ise kirli sarı, anal ve kuyruk yüzgeçleri koyu, diğer yüzgeçleri açık renkli olan bir türdür. İç sularımızda 1 Nisan-30 Haziran tarihleri arasında avcılığı yasaktır. Avcılığın serbest olduğu dönemde asgari boy limiti 45 cm'dir.

Siraz (Capoeta umbla): Cyprinidae familyasından Işınsal yüzgeçliler sınıfına ait bir balıktır. Dünya'da sadece Türkiye'de bulunan endemik bir türdür. Doğal yaşam alanı tatlı su gölleridir. Doğal yaşam alanlarının yok olması nedeniyle neslinin tükenmesi söz konusudur. İç sularımızda 1 Nisan-30 Haziran tarihleri arasında avcılığı yasaktır. Avcılığın serbest olduğu dönemde asgari boy limiti 20 cm'dir.

Kerevit (Astacus leptodactylus): Doğu Avrupa kereviti, Astacidae familyasından kerevit türüdür. Türkiye iç sularında yaşayan tek kerevit türü budur. Türkiye'de ve Türkçede kerevit dendiğinde akla gelen ilk türdür ve tatlı su ıstakozu adıyla da anılmaktadır. Ekonomik değeri yüksek olduğundan iİhracatı yapılmaktadır. İç sularımızda 1 Kasım-30 Haziran tarihleri arasında avcılığı yasaktır. Avcılığın serbest olduğu dönemde asgari boy limiti 10 cm'dir.

Yetiştiricilik

İlimizde yetiştiriciliği yapılan 2 tür bulunmaktadır.

1-Gökkuşağı Alabalığı ( Oncorhynchus mykiss)

Salmonidae familyasından olan alabalıklar; soğuk, berrak, temiz ve bol oksijen akarsu, kayanak su, göl ve az tuzlu denizlerde yaşarlar. İçsu balıkları içerisinde en fazla tercih edilen ve yaygın bir şekilde yetiştiriciliği yapılan balıklardır. Vücutları ince uzun, iğ şeklinde olup, kuyruk yüzgeci arasında bir yağ yüzgeci taşımaktadır. Bu yüzgeç alabalıkları diğer balıklardan ayıran en önemli özelliklerden biridir. Ayrıca vücutlarında çeşitli büyüklükte siyah benekler bulunmaktadır.

Gökkuşağı Alabalığı ( Oncorhynchus mykiss) Kuzey Amerika kökenli bir balık olup, Ülkemize 1970`li yıllarda getirilmiştir. Bu balığın birçok avantajının olması (yüksek adaptasyon, yemden yaralanma kabiliyetinin yüksek olması, yapay yöntemlerle yumurta alımının kolaylığı , kuluçka süreliğinin kısalığı ve hastalıklara karşı dayanıklığı ) nedeniyle yetiştiriciler tarafından tercih edilmektedir.

2- Mersin Balığı

Mersin balıkları havyarları nedeniyle ünlüdür ve iri yapılı olduklarından et bakımından da değerli besin değeri yüksek bir balıktır. Kültür şartlarında Mersin balıkları tatlı su balıkları içinde 1.0-2.2 kg/yıl ağırlık artışı ile en hızlı büyüyen balıklardandır. Yumurtalarından dünyaca ünlü meşhur sıyah havyar üretilmektedir. İlimizde yetiştiriciliği yapılan türler;

Huso huso ( Mersin Marinası)

Büyük mersin balığı" olarak da isimlendirilen mersin morinası (Huso huso),

Acipenseridae ailesine mensup olup bu ailenın Huso cinsindendir Maksimum boyu 5 m ve ağırlığı 2 ton kadardır. Havyarı kıymetlidir. Eti de önemli kaynaktır. Avrupa sularında bilinen en büyük ve pahalı Tatlısu balığıdır.

Karadenizde bulunan ve Türkiye deniz balıkları içinde en büyük balığı oluşturan mersin morinası 3-4 metre boy ve 1300-1600kg ağırlığa kadar ulaşmaktadır. Sırtı siyah, yanlar daha açık ve karın beyaz renktedir. Sırtta 11-14 yanlarda 41-52 karında 9-11 plaka bulunur. Ağız büyük yarım ay şeklinde, alt dudak ovuntulu burun oldukça kısa ve küttür.

Erkekler 12-14 yaşında, dişiler ise l6-l8 yaşında cinsî olgunluğa ererler. Nisan-Mayıs

arasında akarsuların çakıl ve kum zeminli, 2-10 m su derinliği olan hızlı su akıntılı

yerlerinde, 12- 13 C'de yumurtlarlar. Yumurta çapı 3.5-4.0 mm olup yumurta sayısı

550.000-1.400.000 arasında değişir. Larvalar 7-10 gün içinde çıkarlar. Mersin morinası Karadeniz, Azak, Hazar, Adriyetik denizleri ile bunlara bağlı nehirlerde yaşar.

Acipenser ruthenus (Çığa Balığı)

Acipenseridae ailesinin Acipenser cinsine mensup olan çoka balığı (Acipenser

ruthenus), "cığa balığı" olarak da isimlendirilmektedir. Eti de çok lezzetli olan ve

yumurtalarından en lezzetli havyar yapılan bu balık, azami 16 kg ağırlık ve 100 cm boya

kadar ulaşmaktadır. Sırtı gri-kahverenginden beyaza kadar değişir. Karın kirli beyaz renkte

ve Sırtta 12-16, yanlarda 60-70 ve karında 10-18 plaka vardır. Akarsu ve göllerde yaşar. Bir

tatlı su formudur. Denizlerin az tuzlu kısımlarında yaşayanları da vardır. Kuzey Rusya'daki

akarsular, Hazar denizi, Tuna nehri ve Türkiye'de Marmara bölgesinin Karadeniz

sahillerinde bulunur. Erkekler 5-6 yaş ve dişiler 8-9 yalında cinsî olgunluğa ererler. Mayıs Haziran aylarında yumurtlarlar. 3 mm çapında 100.000-150.000 arasında yumurta bırakırlar.

Hızlı akıntılı ve tabanı çakıllı nehirlerde yumurtlarlar. 10-12°C'de 7-10 günde larvalar

çıkarlar. Sinek larvaları, böcek larvaları, salyangozlar, kurtlar, küçük yengeçler, küçük

balıklarla beslenen baliklardir.